Is elke dag op teken controleren voldoende?

Van links naar rechts de tekenlarve, de nymf, het mannetje en het vrouwtje 

Van ei naar larve

Wanneer tekenlarven uit het ei komen, dan zijn ze slechts een paar tienden van een millimeter groot en licht van kleur. Ze zijn met blote oog nauwelijks zichtbaar. Als de larven aanhechten om bloed te drinken, dan zijn ze vrijwel niet te vinden. Misschien dat je er een keer ééntje in je vlooienkam aantreft, maar dat is dan een echte toevalstreffer. Bij mensen zijn tekenlarven al slecht op te sporen, laat staan dus bij honden met een vacht. Dat is wel een probleem, want sommige tekenziekten kunnen rechtstreeks via tekeneieren worden overgebracht, dus zonder dat een tekenlarve bloed moet drinken om zichzelf te besmetten. 

Van larve naar nymf

Nadat de larven bloed hebben gedronken, vervellen ze tot het volgende stadium: de nymf. Ook dit zijn miniteekjes, niet meer dan een millimeter groot. Nymfen zijn doorgaans donkergekleurd en iets gemakkelijker te zien dan larven, maar in de vacht van een hond blijft het dagelijks opsporen van alle nymfen een – vrijwel onmogelijke – uitdaging. En nymfen kunnen ook ziektes overbrengen. Recent onderzoek heeft aangetoond dat de verwekker van de Ziekte van Lyme zich al in de speekselklieren van teken bevindt, voordat de teek aan zijn bloedmaaltijd begonnen is. De onderzoekers vrezen daarom dat de Ziekte van Lyme al direct aan het begin van de tekenbeet kan worden overgedragen. Het dagelijks controleren op teken heeft in dat geval geen enkele zin.

Van nymf naar volwassen teek

Na hun bloedmaaltijd ontwikkelen de nymfen zich tot volwassen teken. Daarvan zou je kunnen denken dat die gemakkelijk te vinden zijn, maar ook dat klopt maar ten dele. Voordat volwassen teken bloed hebben gedronken, zijn ze namelijk slechts enkele millimeters groot. De teken die je gemakkelijk vindt, zijn al volgezogen volwassen teken. Deze teken hebben al op zijn minst enkele dagen bloed gedronken (een normale bloedmaaltijd kan 5-8 dagen duren) en alle kans gehad om besmettelijke ziekten over te dragen. Vertrouw je op dagelijkse controle op teken bij je hond, dan ben je dus in de meeste gevallen al veel te laat om tekenziekten te voorkomen.

Teken zijn dus helemaal niet zo gemakkelijk te vinden als je zou denken. Daar komt helaas nog bij dat uit steeds meer onderzoeken blijkt dat tekenziekten veel sneller kunnen worden overgedragen dan vroeger werd gedacht. Zo weten we inmiddels zeker dat de Ziekte van Lyme al binnen 12 uur kan worden overgedragen en mogelijk zelfs al vanaf het directe begin van de tekenbeet. Voor babesiose geldt dat uit onderzoek is gebleken dat dit al binnen 8 uur kan; vroeger dachten we dat dat pas na 48 uur mogelijk was.

Neem daarom geen risico en vertrouw op een goede tekenpreventie. Kies bij voorkeur een middel dat een afwerende werking tegen teken combineert met een teken dodend effect. Let erop dat je kiest voor een middel dat werkt door contact, d.w.z. een middel waarbij een tekenbeet niet nodig is voor de werking. Op die manier verminder je het aantal tekenbeten en verklein je de kans op ziekteoverdracht.